Kültür, Sosyal Yapı ve Ekonomi
Hopa, Karadeniz’in zengin kültürel mirasına sahip bir yerleşimdir. Kent nüfusunun büyük bölümünü Laz ve Hemşin kökenli yurttaşlar ile geçmişte Rize’den göç eden aileler oluşturmaktadır. Bu farklı etnik grupların katkısıyla Hopa’da kendine özgü bir halk kültürü gelişmiştir. Geleneksel horon dansı ve ona eşlik eden kemençe ile tulum gibi enstrümanlar yöredeki eğlencelerin ayrılmaz parçasıdır. Yaylacılık geleneği de sosyal yaşamda önemli yer tutar; yaz aylarında yüksek yaylalara çıkan Hopalılar, burada imece usulüyle çalışır ve türküler söyleyerek sözlü kültürü kuşaktan kuşağa aktarırlar. Yöredeki dayanışma kültürü, tarım ve yayla işlerinde ortak çalışma (imece) geleneğiyle yaşatılmaktadır. Hopa mutfağı da bölge kültürünü yansıtır; karalahana sarması, mısır ekmeği, hamsili pilav ve tatlı bir börek türü olan Laz böreği gibi lezzetler hem günlük sofralarda hem de etkinliklerde sıkça yer alır. 2016 yılında hizmete giren Hopa Kültür Evi ve Müzesi, bölgenin geleneksel yaşam tarzını yansıtan iki binden fazla etnografik esere ev sahipliği yaparak kültürel mirasın korunmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Tarihi bir konağın restore edilmesiyle oluşturulan bu müze, eski el aletlerinden yöresel kıyafetlere ve müzik aletlerine kadar geniş bir koleksiyonu ziyaretçilere sunmaktadır.
Sosyal Yapı ve Toplumsal Yaşam
Hopa, Artvin ilinin nüfus bakımından en büyük ikinci ilçesidir. 2023 yılı itibarıyla ilçe nüfusu 27.176 kişi olarak açıklanmıştır; bunun yaklaşık 22.506’sı ilçe merkezinde, kalan kısmı köylerde yaşamaktadır. Nüfusun eğitim düzeyi ve okur-yazarlık oranı yüksektir; ilçe merkezinde bir meslek yüksekokulu bulunması genç nüfusa eğitim imkânı sunmaktadır. Toplumsal yaşamda akrabalık ve komşuluk bağları güçlü olup, özellikle kırsal kesimde geleneksel misafirperverlik ve dayanışma kültürü sürdürülmektedir. Hopa halkı, sosyal etkinliklere ve sivil toplum faaliyetlerine katılım konusunda da aktiftir. İlçede yıl boyunca çeşitli kültürel ve sportif etkinlikler düzenlenmekte, bu da toplumda birlik duygusunu pekiştirmektedir. Ancak ekonomik nedenlerle geçmişte birçok Hopalı, büyük şehirlere veya yurtdışına göç etmiştir; bu dışa göç olgusu, ilçenin demografik yapısını etkilemiş olsa da son yıllarda tersine göç ve genç nüfusun ilçede kalma eğilimi gözlenmektedir.
Festivaller ve Etkinlikler
Hopa’da yerel kültürü yaşatmak ve toplumsal kaynaşmayı sağlamak amacıyla düzenlenen festivaller önemli yer tutar. Her yıl geleneksel olarak Ağustos ayında gerçekleştirilen Hopa Kültür, Sanat ve Deniz Festivali, konserler, halk oyunları gösterileri, paneller ve atölyelerle dolu zengin bir program sunmaktadır. 2024 yılında 20.si düzenlenen bu festival boyunca sahne alan müzik grupları ve sanatçılar Karadeniz ezgilerini seslendirmiş, yöresel dans ekipleri horon gösterileriyle büyük ilgi çekmiştir. Festival aynı zamanda paneller ve söyleşiler ile kültürel konuların tartışıldığı, kentin vizyonunun ele alındığı bir platform işlevi görmektedir. Son yıllarda Şubat ayında kutlanmaya başlayan Hopa Kültür ve Miras Günleri de ilçenin Lazca ve Hemşince gibi yerel dillere ve geleneklere sahip çıkılmasını amaçlayan bir etkinlik olarak dikkat çekmektedir. Bu etkinliklerde yöresel yemek yarışmaları, dil atölyeleri, folklor gösterileri ve belgesel film gösterimleri düzenlenerek ilçenin kültürel zenginlikleri vurgulanmaktadır. Bunun yanı sıra, Hopa’nın yetiştirdiği değerli sanatçı Kazım Koyuncu anısına düzenlenen müzik ve sanat etkinlikleri ile çeşitli spor turnuvaları da toplumsal hayatın renkli parçalarıdır. Tüm bu festivaller ve şenlikler, Hopa’nın sosyal hayatına canlılık katmakla birlikte kültürel mirasın genç kuşaklara aktarılmasını sağlamaktadır.
Ekonomik Yapı ve Sektörler
Hopa’nın ekonomisi ağırlıklı olarak tarım, ticaret ve balıkçılık sektörlerine dayanmaktadır. İlçenin sınırlı düzeydeki düz arazilerinde iklime uygun ürünlerin tarımı yapılır; özellikle çay ve fındık üretimi öne çıkmaktadır. Çay tarımı, Doğu Karadeniz’in diğer bölgelerinde olduğu gibi Hopa’da da çok sayıda ailenin geçim kaynağıdır. Bunun yanında mısır, kivi, narenciye ve çeşitli sebzeler de ilçede yetiştirilen başlıca tarım ürünleridir. Engebeli coğrafya nedeniyle büyük ölçekli makineli tarım sınırlıdır; üretim genellikle küçük aile işletmeleri şeklindedir. Hayvancılık ise iklim ve arazi koşulları dolayısıyla ticari düzeyde gelişmemiş olup daha çok aile ihtiyacını karşılayacak ölçekte yapılmaktadır. Az sayıda büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ile arıcılık faaliyetleri bulunsa da, bunlar ilçe ekonomisinde belirleyici paya sahip değildir. Balıkçılık, Hopa ekonomisinde önemli bir yer tutar. Karadeniz kıyısında bulunması nedeniyle ilçe merkezinde ve balıkçı köylerinde sürdürülen balık avcılığı, hem geçimlik hem de ticari amaçla yapılmaktadır. Özellikle hamsi mevsiminde denize açılan balıkçılar, yerel piyasaya ve bölgeye taze deniz ürünleri sağlamaktadır. İlçenin bir sınır kapısına yakın konumu, ticaret ve ulaşım sektörlerini de hareketlendirmiştir. 31 Ağustos 1988’de Türkiye ile eski Sovyetler Birliği arasında yapılan anlaşmayla Sarp Sınır Kapısı’nın açılması, Hopa ekonomisinde bir dönüm noktası olmuştur. Bu sayede uluslararası kara ticareti canlanmış, Hopa bir transit ticaret merkezi haline gelmiştir. İlçede bulunan Hopa Limanı, Doğu Karadeniz’in en uç noktalarındaki liman olma özelliğiyle stratejik bir önem taşır. Yaklaşık 100.000 m² alana kurulmuş olan bu liman, özel sektör tarafından işletilmekte ve her türlü yük elleçleme hizmeti verebilecek donanıma sahiptir. Hopa Limanı üzerinden yapılan ithalat ve ihracat işlemleri, Artvin ilinin ülke ekonomisine açılan kapılarından birini oluşturmaktadır.
Ticaretin gelişmesine paralel olarak ilçede nakliye ve lojistik sektörü de büyümüştür; uluslararası taşımacılık yapan nakliyeciler için Hopa bir konaklama ve aktarma noktasıdır. Sanayi sektörüne bakıldığında, Hopa’da tarıma dayalı sanayi tesisleri öne çıkar. İlçede üç adet çay fabrikası bulunmaktadır ve burada üretilen çay yaprakları işlenerek pazara sunulur. Ayrıca Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’ye (TEİAŞ) ait küçük ölçekli bir termik santral ilçede faaliyet göstermektedir. Hopa’daki bir diğer endüstriyel kuruluş ise akaryakıt depolama tesisidir; Petrol Ofisi’ne ait depo ve dağıtım ünitesi, bölgedeki yakıt ihtiyacını karşılamaya yöneliktir. Tüm bu sektörler bir arada değerlendirildiğinde, Hopa ekonomisinde tarımsal üretimin sağladığı istihdamın halen önemli yer tuttuğu, ancak sınır ticareti ve liman faaliyetlerinin de ilçe için büyük gelir ve istihdam kaynağı oluşturduğu görülmektedir.
